Maart 2025

Verfdrupjes in Noord-Holland

Tijdens de macrofaunabemonsteringen komen we in het water larven tegen van allerlei insecten. Vrijwel al deze insecten leven veel langer onder dan boven water. In veel van de macrofaunamonsters komen we larven van wapenvliegen tegen. De volwassen dieren ontwikkelen zich in de larvenhuid, in tegenstelling tot veel andere vliegen- en muggenlarven die een gedaanteverwisseling ondergaan door te verpoppen. De volwassen dieren hebben hun naam te danken aan twee stekels op het bovenlijf (Fig. 4). Bij een heel aantal soorten wapenvliegen ontbreken deze stekels overigens.

De larven van een aantal soorten wapenvliegen hebben een krans met geveerde haren (Fig. 1) aan het uiteinde van het laatste segment. Deze haren zorgen voor een beter drijfvermogen aan het wateroppervlak. De larven zijn lang niet zo kleurrijk als de imago’s (volwassen insecten), maar ze zien er wel fascinerend uit met allerlei vlekken, strepen en haren.

Figuur 1: De krans met geveerde haren waardoor de larven een goed drijfvermogen hebben aan het wateroppervlak (Fotograaf Wim Langbroek).

Figuur 1: De krans met geveerde haren waardoor de larven een goed drijfvermogen hebben aan het wateroppervlak (Fotograaf Wim Langbroek).

 

Hele fraaie soorten binnen de wapenvliegen zijn de verfdrupjes. In de monsters komen we de larven van het Groen verfdrupje (Oxycera trilineata) veruit het meest tegen. In Nederland is deze soort vrij zeldzaam en de meeste waarnemingen komen uit het westen van het land. Verfdrupjes zijn kleine, doorgaans kleurrijke, wapenvliegen. Het Groen verfdrupje (Fig. 2) is, zoals de naam al aan geeft, grotendeels groen van kleur, maar er komt ook een gele kleurvariant voor. De imago’s zijn c. 6 mm groot en vliegen van mei tot augustus.

Figuur 2: Imago (volwassen insect) van het Groen verfdrupje (Fotograaf Luuk Punt).

 

Larven (Fig. 3) van het Groen verfdrupje komen we af en toe tegen, meestal op ondergelopen stukken land/plasdras nabij sloten en plassen. Op en rondom landgoed Marquette in Heemskerk treffen we de larven jaarlijks.

Figuur 3: De larve van het Groen verfdrupje (Fotograaf Wim Langbroek).

Figuur 3: De larve van het Groen verfdrupje (Fotograaf Wim Langbroek).

 

Het Bont verfdrupje (Oxycera rara) (Fig. 4) is een fraaie soort die oprukt vanuit het zuiden. De soort heeft inmiddels de zuidkant van Amsterdam bereikt. Eveneens een nieuwkomer vanuit het zuiden is het Mosverfdrupje (Oxycera morrisii). In 2024 troffen we voor het eerst een larve van deze soort in Noord-Holland in een watergang in Noord-Scharwoude. Een vierde soort die in Noord-Holland voorkomt is Zwart verfdrupje (Oxycera leonina). De larven hebben een terrestrische levenswijze en komen we dus niet tegen in het water.

Figuur 4: Bont verfdrupje (Fotograaf Ed Schouten)

Figuur 4: Bont verfdrupje (Fotograaf Ed Schouten)

Lees verder

Nieuws