Bij het uitzoeken en analyseren van macrofaunamonsters komen we jaarlijks tientallen soorten waterslakken tegen. De meeste van deze soorten zijn op basis van het huisje goed te herkennen. Bij geconserveerde beesten wordt daar bij het op naam brengen vooral naar gekeken. Er kan ook naar het weekdier worden gekeken. Het is het makkelijkst om dat bij levende dieren te doen want dan hoeft het huisje niet gesloopt te worden en heeft de slak zich niet ingetrokken. Er zijn zelfs soorten die de naam te danken hebben aan bepaalde kenmerken van het weekdier. Een voorbeeld is de Geelvlekslak (Marstoniopsis insubrica). Dit slakje van 2-3 millimeter heeft de naam te danken aan de gele vlekjes boven en soms rondom de ogen (Fig. 1). Deze soort is in Nederland vrij zeldzaam en wordt doorgaans gevonden in grotere zuurstofrijke wateren als kanalen en meren. In het werkgebied komen we de soort verspreid tegen.
Figuur 1: De Geelvlekslak met de opvallende gele vlekjes boven het oog.
Er zijn ook waterslakken die hun naam te danken hebben aan het huisje waarin ze leven, waaronder drie soorten napslakjes. Het gaat om de Ovale kapslak Acroloxus lacustris, de Smurfslak Ferrissia californica en de Ronde beekmuts Ancylus fluviatilis. De soorten zijn goed te onderscheiden op basis van de schelp. De Ovale kapslak heeft een vrij langgerekt schelp met een spitse top die in bovenaanzicht naar links is gebogen (Fig. 2 links). Het voedsel bestaat uit algen en rottende delen van levende waterplanten. Het huisje van de Smurfslak heeft een naar rechts gebogen top (Fig. 2 rechts). De slakken grazen algen planten en stenen.
Figuur 2: De Ovale kapslak en de Smurfslak.
De schelp van de Ronde beekmuts is steviger, ronder en hoger dan die van de andere soorten napslakjes (Fig. 3). De slakjes zitten doorgaans op hard substraat in beekjes en rivieren en op aan wind, golfslag en stroming blootgestelde oevers van plassen en kanalen. De slakken grazen algen van stenen en hebben een duidelijke voorkeur voor diatomeeën.
Figuur 3: De Ronde beekmuts met het opvallende mutsvormige huisje.
Een waterslak met een opvallend huisje is het Traktorwieltje (Gyraulus crista). Dit waterslakje van 2-3 millimeter komt algemeen voor in Nederland. Bij één van de verschijningsvormen heeft de slak opvallende stekels (Fig. 4). De kleine platte vorm met stekels maakt het dier geschikt om door watervogels getransporteerd te worden (nederlandsesoorten.nl).
Figuur 4: Traktorwieltje met opvallende stekels.
Literatuurlijst
Ovale kapslak Acroloxus lacustris | Nederlands Soortenregister (nederlandsesoorten.nl)
Smurfslak Ferrissia californica | Nederlands Soortenregister (nederlandsesoorten.nl)
Ronde beekmuts Ancylus fluviatilis | Nederlands Soortenregister (nederlandsesoorten.nl)
Traktorwieltje Gyraulus crista | Nederlands Soortenregister (nederlandsesoorten.nl)